Biyoloji

Spor ve Beslenmenin Önemi Destek ve hareket sisteminin yapısını oluşturan dokuların sağlıklı gelişimi için hayvansal ve bitkisel proteinlere, vitaminlere minerallere gereksinim vardır. Proteinli besinlerin yeterli miktarda alınmaması, kaslarda bulunan aktin ve miyozin proteinlerinin yıkımına yol açarak kas erimesine neden olur. Ayrıca protein eksikliği kemik hücrelerinin ara maddesi olan ve protein içeren osein oranını azaltır. Bu nedenle kırıklar geç onarılır. A, C, D vitaminleri kemik gelişiminde önemlidir. Özellikle D vitamini kemiklerin sağlıklı gelişimi için gereklidir. Karaciğer, yumurta sarısı, tereyağı gibi besinlerde bulunan provitamin D, güneşin ultraviyole ışınlarının etkisi ile deri altında D vitaminine dönüşür. D vitamini kalsiyumun bağırsaklardan emiliminde rol oynadığından yetersizliğinde kanda kalsiyum değeri düşer. Kemiklerden kana kalsiyum geçişi hızlanır ve kemiklerde yumuşama, diş çürümeleri, kemik eğrilikleri gözlenir.  Çocuklarda bu duruma raşitizm , büyüklerd

Kas - Enerji - İskelet İlişkisi Kasların hem kasılması hem de gevşemesi sırasında enerji harcanır. Bu nedenle kas hücrelerinde mitokondri sayısı fazladır. Kas faaliyetleri sırasında gerekli olan enerji kas hücrelerindeki ATP'den sağlanır. Ancak ATP hücrede depolandığından çok kısa bir sürede tüketilir. Bu durumda gerekli olan enerji ilk önce dinlenme halindeki kas hücrelerinde sentezlenen keratin fosfattan karşılanır. Sadece kas hücrelerinde bulunan bir enerji kaynağı olan keratin fosfat, yapısındaki fosfatı ADP'ye vererek ATP'nin sentezlenmesini sağlar. Kreatin fosfat + ADP ---------> Kreatin + ATP Ancak kreatin fosfat depoları da kısıtlı olduğundan kısa bir süre sonra kas hücresi glikojen depolarını kullanır. Glikojen, enzim varlığında hidroliz edilerek glikoza dönüşür. Glikoz, oksijenli veya oksijensiz solunumla yıkılarak enerji üretilir. Çizgili kasların kemiklere bağlandıkları yerler sıkı bağ dokusundan yapılmıştır. Bu bölgelere kas kirişle

Çizgili Kasların Kasılma Mekanizması Çizgili kasların ne şekilde kasıldığı konusunda yapılan çalışmalarda ingiliz bilim adamı H.E. Huxley tarafından ileri sürülen model geçerlilik kazanmıştır. Bu modele göre kasılma, aktin ipçiklerin, miyozin ipçikler üzerine kayması ile gerçekleşir. Kasılma sırasında A bandının boyu değişmez. I bandı daralır. H bandı görülmez olur. İki Z çizgisi birbirine yaklaşır. Sarkomerin boyu kısalır, dolayısıyla kas boyu kısalır ve kasılma gerçekleşir. Aktin iplikçiklerin eski yerine çekilmesi ise kasın gevşemesini sağlar. Çizgili kaslardaki bu kasılma mekanizması kayan iplikler modeli olarak adlandırılır. Kasların kasılması için sinirlerle uyarılması gerekir. Uyartıları taşıyan motor sinirlerin aksonları kas telinin üst yüzeyinde sonlanır. Bu noktaya motor uç plak ya da sinir-kas sinapsı denir. Akson ucundan salgılanan ve asetilkolin denilen nörotransmitter madde, kas zarı üzerinde bulunan reseptöre bağlanır. Bu bağlanma sonucunda kas hücresinin zar

Kas Doku ve Çeşitleri Kas dokusu; vücut şeklinin korunmasında ve hareketinde, iç organların çalışmasında, soluk alıp vermede etkin rol oynar. Kas hücreleri kas telleri olarak da adlandırılır. Kas tellerinin yapısında miyofibril denilen ve kasılıp gevşeme özelliği gösteren kas telcikleri bulunur. Protein yapıdaki bu telciklerin kalın olanlarına miyozin , ince olanlarına aktin denir. Bu telcikler, kasılmada görev alır. Kasların hücre zarına sarkolemma , sitoplazmasına sarkoplazma , endoplazmik retikulumuna sarkoplazmik retikulum , mitokondrilerine sarkozom denir. Kas dokusunda hücreler arası madde bulunmaz ve hücreler demetler şeklinde gruplanır. Demetler bağ dokusuyla sarılır. Bağ dokuda kas hücrelerine oksijen ve besin taşıyan, atıkları uzaklaştıran zengin kan damarları ve sinirler vardır. Kas doku yapı ve fizyolojik özelliklerine düz kas, çizgili kas ve kalp kası olmak üzere üç gruba ayrılır. Düz kas: İsteğimiz dışında çalışan düz kaslar mekik şeklindeki hücrelerd

Eklemler ve Çeşitleri Kemiklerin birbirleriyle bağlantı kurduğu, bağ doku ile örtülü bölgelere eklem denir. Eklemler iki ya da daha çok kemiğin birleşim alanlarıdır ve hareket özelliklerine göre oynar eklem, yarı oynar eklem, oynamaz eklem olarak üçe ayrılır. Oynar eklem: Kol ve bacaklarda hareketi sağlayan oynar eklemlerdir. Kemiklerin eklem yapan yüzeyleri, sürtünmeye dayanıklı hiyalin kıkırdak özelliğinde eklem kıkırdağı ile örtülüdür. Oynar eklemler kaygan bir sıvı salgılayan ve bağ dokudan oluşan kapsül ile çevrilidir. Eklem kapsülünün iç yüzeyini örten zardan salgılanan sıvı kayganlık sağlayarak hareket sırasında eklem yüzeylerinin aşınmasını engeller. Oynar eklem bölgesinde, iki kemiği birbirine bağlayan ve bağ dokudan oluşan ligament denilen eklem bağları bulunur. Ligamentler eklemlere direnç kazandıran yapılardır. Yarı oynar eklem: Hareketleri kısıtlıdır. Omurgadaki bükülme ve doğrulma gibi sınırlı hareketleri düzenleyen eklemler bu tiptir. Omurlar a

Kıkırdak Doku ve Çeşitleri Dayanıklı ve esnek bir doku olan kıkırdak dokuda kan damarları ve sinirler bulunmaz. Hücrelerin beslenmesi bağ dokudan difüzyon ile gerçekleşir. Atık maddeler de aynı şekilde kana geçer. Kıkırdak doku hücrelerine kondrosit denir. Kondrositler bir kapsülle çevirili büyük çekirdekli hücrelerdir. Bu hücreler salgıladıkları kondrin adı verilen ara madde içinde dağınık olarak bulunur. Ara maddede kallojen ve elastik lifler yer alır. Kıkırdak doku, hücreler arası maddede yer alan liflerin yapısına ve düzenine göre hiyalin kıkırdak, elastik kıkırdak, fibröz kıkırdak olmak üzere içe ayrılır. Hiyalin kıkırdak: Ara maddesi yarı saydam ve homojendir. Hiyalin kıkırdak ara maddede bulunan kollajen lifler nedeniyle basınca dayanıklıdır. Omurgalıların embriyo döneminde iskelet yapısını hiyalin kıkırdak oluşturur. Ergin bireylerde hiyalin kıkırdak oluşturur. Ergin bireylerde hiyalin kıkırdak; kaburga uçlarında, soluk borusunda, uzun kemiklerin eklem başlarında

Destek ve Hareket Sistemi Canlı organizmaya desteklik sağlayan, vücudu koruyan ve hareket etmesine yardımcı olan sistem destek ve hareket sistemidir. Destek ve hareket sistemi kıkırdak, kemik ve kas dokudan oluşur. İnsandaki iskelet yapıyı kemik ve kıkırdak doku oluşturur. Embriyo döneminde kıkırdak dokuda olan iskelet, kalsiyum karbonat, kalsiyum fosfor gibi mineral tuzların birikmesiyle kemikleşir. Fakat kulak, burun, eklem gibi kısımlarda kıkırdak özelliği korunur. Kemikler birbirlerine eklemler ile bağlıdır ve kaslarla sarılmıştır. A. Kemik Doku ve Çeşitleri Yetişkin bir insan iskeletinin ana yapısını canlı ve dinamik bir yapı olan kemik doku oluşturur. Kemik dokunun %20-25'i su, %30'u organik madde, %45-50'si inorganik maddeden oluşmaktadır. Kan damarları ve sinir hücreleri bakımından zengin olan kemik dokuda hücreler azınlıkta, hücreler arası maddeler çoğunluktadır. Kemik hücrelerine osteosit , ara maddeye osein denir. Osein hem organik hem inor

İşitme Olayı ★ Sesin işitilebilmesi için, ses dalgalarının kulak kepçesi tarafından toplanarak kulak yolundan geçmesi ve kulak zarında titreşimler oluşturması gerekir. ★ Titreşimler orta kulakta bulunan çekiç, örs, üzengi kemiklerinden oval pencereye, oradan vestibüler kanalın ve timpanik kanalın içini dolduran perilenfe iletilir. ★ Perilenfte oluşan basınç dalgaları, titreşimleri yuvarlak pencereye iletir. ★ Yuvarlak pencere zarının titreşimi kohlear kanalı dolduran endolenfte titreşimler oluşturur. Bu titreşimler kohlear kanalın tabanında bulunan temel zarı titreştirir. Titreşimler korti organında bulunan tüylü duyu hücrelerine iletilir. ★ Duyu hücrelerinin tüyleri çatı zarına sürtünür ve işitme sinirleri uyarılır. ★ Uyarılan sinir hücrelerinde oluşan impulslar beyinde bulunan işitme merkezine iletilir ve burada ses olarak algılanır. ★ İnsan kulağı saniyede 20-20.000 Hertz (hz) arasındaki sesleri duyabilir. Denge Olay