Sinir Sistemi

Sinir sistemi,doku ve organlarla bağlantılı olan dolayısıyla sistemin düzenli çalışmasını ve denetimini sağlayan sinir dokudan oluşmuştur. Sinir doku,"nöron"adı verilen sinir hücreleri ile ara maddeyi oluşturan "glia" denilen yardımcı hücrelerden oluşur. Nöronlar içten ve dıştan gelen uyarıları alma,değerlendirme ve oluşan cevapları kas ve bezlere iletme işlevini gerçekleştirir.

Glia hücreleri ise ara maddenin oluşumundan başka,sinir dokunun beslenmesi,solunumu ve onarımında görevlidir. Ayrıca sinir sistemindeki hücrelere desteklik sağlar ve pek çok nöronun uzantıları etrafında kılıf oluşturur.

NÖRONUN YAPISI
1-Hücre gövdesi:
Hücrede metabolik devamlılığı sağlar.Hücre gövdesinde çekirdek,mitokondri,golgi ve diğer organeller bulunur ancak sentrozom bulunmaz. Bu nedenle sinir hücreleri bölünme yeteneğini yitirmiştir.Hücre gövdesinden dendrit ve akson olmak üzere iki tip uzantı çıkar.

2-Dendrit:
Hücre gövdesinden çıkan ve nöronun diğer hücrelerden gelen uyarıları almasını sağlayan çok sayıda kısa uzantılardır.

3-Akson:
Hücre gövdesinden gelen uyartıyı diğer sinir hücrelerine veya efektör organlara(ilgili kas ya da bez)taşıyan ince uzun uzantıdır. Gövdeden çıkan akson genellikle tek olarak bulunmasına rağmen akson ucunda birden fazla dallanma olabilir. Akson uçlarından bir nörondan diğerine ya da tepki organına uyartıların kimyasal yolla iletimini sağlayan ve "nörotransmitter"olarak tanımlanan maddeler salgılanır.

Pek çok nöronun aksonu etrafında glia hücrelerinden biri olan Schwann hücrelerinin oluşturduğu kılıf bulunur.Buna "Schwann kılıfı" veya "nörolemma"denir. Bazı aksonlarda Schwann kılıfının oluşturduğu katlar arasına yağlı,proteinli,fosforlu maddeler birikerek "miyelin kılıf" denilen ikinci bir örtüyü oluşturur. Miyelin kılıf,uyartının akosn boyunca son derece hızla yayılmasını sağlar ve aksonu,nöronların uyarılarından etkilenmesini önlemek amacıyla izole eder. Miyelin kılıfın akson boyunca yaptığı boğumlar "Ranvier boğumu" adını alır.Ranvier boğumlarında miyelin kılıf bulunmaz.Beyin ve omurilikteki sinirler ile deri ve iskelet kaslarına giden sinirler miyelinlidir. Otonom sinir sistemine ait sinirlerde ise miyelin kılıf bulunmaz. Akson uzunluğu,nöronun görevine göre 1mm olduğu gibi 2-3m de olabilir.Örneğin, yetişkin bir zürafanın bacağındaki nöron uzunluğu 3 m'dir.